اعتياد يكي از معضلات اجتماع ما است لذا مطالعه جهت درمان اعتياد بسيار حائز اهميت ميباشد. درمان اعتياد مراحل مختلف دارد - يك مرحله سم زدايي ميباشد كه توسط تكنيك Jumping مورد بررسي قرار ميگيرد . مرحله بعدي درمان جلوگيري از پاسخهاي شرطي شده در ارتباط با مواد مخدر ميباشد يعني تجويز داروهايي كه از پاسخهاي شرطي شده جلوگيري كند. در مورد سبب شناسي اعتياد مكانيزمهاي زيادي مطرح است كه هركدام به نوعي در وابستگي به مواد مخدر نقش دارد. يكي از اين مكانيزمها كه در حيطه علوم اعصاب ميباشد پاسخهاي شرطي شده به نشانه هاي مربوط به مصرف قبلي ماده است لذا دارويي كه بتواند از اين پاسخهاي شرطي شده جلوگيري كند در جلوگيري از عود مصرف ماده اهميت زيادي دارد. به بيان ديگر شخص معتادي كه در حال ترك است پس از سم زدايي احتمال عود مصرف در وي بسيار زياد است . بطوريكه معمولا طي سال اول ترك مواد ، مصرف بيش از 90 درصد اشخاص عود ميكند. يكي از مهمترين علل عود مصرف همان پاسخهاي شرطي شده است. براي مطالعه اين پاسخهاي شرطي شده در حيوانات مدلهاي متعددي وجود دارد كه يكي از اين مدلهاCPP (conditioned place preference) ميباشد. اساس اين تكنيك ، شرطي شدن حيوان به مورفين در محيطهايي كه نشانه هاي بخصوصي دارد (ايجاد پاسخهاي شرطي شده) ميباشد . دستگاه آزمون از دو يا سه خانه كه از لحاظ نشانه هاي بصري ، لمسي و گاه بويايي از هم تفكيك ميشوند ، تشكيل يافته است كه توسط دريچه هايي به هم راه دارند. اين آزمون به دو روش باياست و آن باياست انجام ميگيرد . با توجه به علاقه حيوان به خانه هاي تاريك در روش باياست حيوان در خانه اي شرطي (معتاد) ميشود كه علاقه كمتري به آن دارد. ولي در روش آن باياست چنين چيزي در نظر گزفته نميشود و حيوانات به دو گروه مساوي تقسيم شده و هر يك در خانه محزا (يكي تاريكتر و ديگري روشنتر) شرطي ميشود. اين آزمون از سه مرحله تشكيل يافته است: مرحله اول : Preconditioning : پيش شرطي سازي : در اين مرحله در روز اول اجازه ميدهند آزمودني به هر سه خانه بطور آزادانه جهت آشنايي با محيط دسترسي داشته باشد حركت حيوان در هر خانه توسط نرم افزار ثبت و ضبط ميگردد.(مدت اين مرحله 15 دقيقه است) مرحله دوم : Conditioning : شرطي سازي : در سه روز آتي يعني در روزهاي 2 و 3 و 4 درهاي ارتباطي محفظه ها بسته شده و يك خانه بعنوان خانه هدف انتخاب ميشود سپس دوز مشخصي از مواد مخدر (بعنوان پاداش) براي آزمودني تجويز ميگردد. و موقع تزريق ، آزمودني در خانه هدف قرار ميگيرد و نميتواند از اين خانه خارج شود. مدت زمان قرار گيري در اين خانه 45 دقيقه است. مرحله سوم : Post- Conditioning : آزمون : در روز پنجم دربهاي ارتباطي خانه ها را باز ميكنيم و اجازه ميدهيم آزمودني بطور آزادانه به تمامي خانه ها دسترسي داشته باشد. در اين حالت حيوان زمان بيشتري را در خانه اي كه مواد مخدر (بعنوان پاداش) دريافت كرده است باقي مي ماند . مدت زمان قرار گيري در اين خانه 15 دقيقه است. پارامترهاي هدف : 1- مدت و درصد زمان سپري شده در هر خانه در تمام مراحل آزمون 2- تعداد و درصد ورود ها به هر خانه 3- طول و درصد مسافت پيموده شده در هر خانه (فعاليت حركتي حيوان) : جهت بررسي اينكه دارويي تجويز شده در كل تاثيري بر روي فعاليت حركتي حيوان (در خانه خنثي) نداشته است چون اگر چنين باشد نتيجه آزمون صحيح نخواهد بود. (بصورت آزمون اپن فيلد انجام ميگيرد) 4- مهمترين پارامتري كه در اين آزمون ما بدنبال آن هستيم Conditioning Score يا امتياز شرطي شدن ميباشد كه از روي داده هاي قبلي بصورت زير محاسبه ميشود: زمان سپري شده در خانه هدف در روز پنجم (مرحله سوم) منهاي زمان سپري شده در در روز اول آزمون در سايرخانه ها = امتياز شرطي شدن نمودارهاي هدف : 1- نمودار دوز مورفين تزريق شده – امتياز شرطي شدن 2- نمودار دوز داروي تزريق شده (دارويي كه قرار است پاسخ شزطي شدت را از بين ببرد)– امتياز شرطي شدن 3- نمودار فعاليت حركتي حيوان يعني نمودار دوز مورفين تزريق شده – مسافت پيموده شده در خانه هدف 4- نمودار فعاليت حركتي حيوان يعني نمودار دوز داروي تزريق شده (دارويي كه قرار است پاسخ شزطي شدت را از بين ببرد) – مسافت پيموده شده در خانه هدف
